احمد رشید مقاله خود را اینگونه آغاز می کند: روسیه و پاکستان پس از چند دهه خصومت، بار دیگر به طور محتاطانه برای بهبود روابط خود تلاش می کنند. روسیه در تلاش است تا حمایت پاکستان برای پایان بخشیدن به جنگ داخلی در افغانستان_که به عنوان تهدیدی جدی برای آسیای مرکزی محسوب می شود_را جلب نماید و از این طریق بار دیگر در سرزمین های سابق تحت سلطه اتحاد جماهیر شوروی (در دوران جنگ سرد) نفوذ کند. از طرفی پاکستان در منطقه از سوی کشورهای هند، افغانستان و ایران با انزوای پیش رونده ای مواجه شده است و نیز به دلیل حمایت های خود از طالبان افغانستان، مدام از جانب ایالات متحده آمریکا و کشورهای عضو ناتو مورد انتقاد قرار می گیرد. بنابراین پاکستان درحال حاضر تنها به حمایت های اقتصادی و سیاسی چین دلخوش و وابسته است، بنابراین شاید عجیب نباشد اگر پاکستان بیش از پیش به بازسازی روابطش با روسیه مشتاق باشد. اسلام¬آباد در تلاش است برای مقابله با فشار آمریکا و غرب روابط گرم¬تری با مسکو برقرار کند و با این وجود به بیش از یک متحد قدرتمند در منطقه نیاز خواهد داشت.
همکاری نظامی نزدیک
علائم یک رابطه بهبود یافته میان پاکستان و روسیه هنوز خیلی مشهود نیست. در سپتامبر 2016(شهریور95)، 70 روسی و 130 تن از نیروهای ویژه پاکستان برای اولین بار در چِرات(Cherat) منطقه ای در شمال پاکستان_مقر نیروهای ویژه_رزمایش نظامی مشترک برگزار کردند. به همین منظور هند پس از حمله 18 سپتامبر به یک پایگاه نظامی هند در خط کنترل پاکستان را متهم کرده و از روسیه خواست تا به این رزمایشات مشترک پایان دهد اما روسیه این درخواست هند را رد کرد. و این رزمایشات همچنان با قدرت پیش رفت و در جریان آن افسران ارشد ارتش دو کشور از این رزمایشات دیدار به عمل آوردند. پس از برگزاری رزمایشات مشترک، پاکستان بلافاصله به روسیه پیشنهاد بهره¬برداری از بندر گوادر را داد.(بندر جدید تجاری که توسط چین راه اندازی شد). از دوران حکومت تزارها روسیه همواره در پی یافتن بندرگاه و راه مواصلاتی تجاری در "آب های گرم" در نزدیکی خلیج(فارس) بوده است.
وقتی شوروی به افغانستان حمله کرد، پاکستان دریافت که رویای روسیه دسترسی به ایجاد پایگاه در خطوط ساحلی پاکستان است و از قضا، پاکستان حاضر است همان امکانات را برای روسیه فراهم کند. بندر گوادر اکنون به یک پایگاه عملیاتی و شریان تجاری مبدل شده است که متاسفانه توسط شورشیانی از افغانستان و ایالت بلوچستان محاصره شده است. این بندر با ظرفیت بالایی که دارد توسط شرکت های چینی ساخته شده و در نهایت از طریق راه ها و شبکه ای از جاده های مواصلاتی در قسمت شمال پاکستان تا مرز چین امتداد خواهد داشت. روسیه برای فروش هلیکوپتر به پاکستان و رفع تحریم های تسلیحاتی دیرینه علیه اسلام¬آباد موافقت کرد و هند نیز در حال حاضر برای تامین سلاح های خود به کشورهای غربی نظیر آمریکا و فرانسه چشم دوخته است.
اختلافات تاریخی بر سر افغانستان
در حالی که دولت پاکستان در حال بهبود روابط جدید خود با مسکو است، اما روسیه به دلیل حفظ روابط بلند_مدت خود با دشمن دیرینه پاکستان یعنی هند، ارتباطات خود با اسلام¬آباد را بسیار محتاطانه دنبال می کند. روسیه نمی تواند در حمایت از پاکستان بی گدار به آب بزند و هند را که به عنوان بزرگترین بازار جهان برای فروش تسلیحات و هواپیماهای نظامی است، از دست دهد. به لحاظ تاریخی نیز هند یکی از معدود کشورهای آسیایی غیر متعهد بود که در دوران جنگ سرد از اتحادیه جماهیر شوروی حمایت کرد.
در اوایل مارس 2016 (اسفند94)، نواز شریف نخست وزیر پاکستان در جریان اجلاس شانگهای به رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین پیشنهاد بازدید از پاکستان را داد، اما طرف روسی به طور شفاف هشدار داد تا وقتی که اسلام¬آباد در راستای محدود کردن طالبان فعالیت بیشتری انجام ندهد، انگیزه ای برای بازدید از پاکستان نخواهد بود. روسیه هنوز هم منافع بسیار کلیدی در افغانستان می‌بیند. کابلوف، فرستاده ویژه روسیه در افغانستان، در ماه اپریل سال جاری(فروردین95)، به صورت واضح از نحوه گفتگوهای صلحی که پاکستان از طریق آن تلاش کرد تا حکومت افغانستان و طالبان را بر سر میز مذاکره بنشاند، انتقاد کرد. روسیه از این که در گفتگوهای صلح افغانستان نادیده گرفته شده بود، خوشحال نبود. کابلوف این گفتگوها را ناکارا خوانده و گفته بود که روسیه در پی ایجاد یک روش جدید برای "گفتگوهای صلح" بود. با این‌حال، اسلام‌آباد و مسکو به سوی کنار گذاشتن خصومت‌های دیرینه شان اقدام کرده‌اند. در دهه ۱۹۸۰، شوروی افغانستان را اشغال کرد؛ در حالی‌که مجاهدین افغانستان از سوی سازمان‌های اطلاعاتی غربی و سرویس اطلاعات پاکستان (آی‌اس‌آی) در این کشور حمایت می‌شدند. نیروهای مجاهدین تا سرحد شکست شوروی با روس‌ها جنگیدند و آنها را مجبور کردند تا افغانستان را در سال ۱۹۸۹ ترک کنند.
گفتنی است روسیه و پاکستان در حال حاضر در برابر یک تهدید مشترک به نام داعش قرار گرفته اند. اما به طور کلی به نظر می رسد مذاکرات میان روسیه و پاکستان، چندان مبتنی بر همکاری در عرصه ی امنیتی نباشد، بلکه این همکاری از طرفی بیشتر نمایانگر تلاش مسکو برای جذب بازار جنوب آسیا و از سوی دیگر نیاز پاکستان به متحد سرمایه گذار و مقتدر است که ظرفیت های لازم را برای همکاری در عرصه های راهبردی داشته باشد.