مذاکرات حزب اسلامی، با حکومت افغانستان در حال نهایی شدن است و فقط دو یا سه مورد اختلاف میان حکومت و حزب اسلامی وجود دارد. آیا برآیند این مذاکرات منتج به آمدن حکمتیار به کابل خواهد شد؟ صلح با حزب اسلامی چقدر می تواند جنگ را در افغانستان فروکش کند؟
وحید مژده، تحلیلگر مسایل سیاسی در برنامه «خط کابل» گفت: با توجه به آنچه در سایت رسمی حکمتیار می خوانیم، به نظر می رسد که حکمتیار به طور جدی قصد دارد به افغانستان بیاید. البته در دوران کرزی هم اعضای حزب آنها شانزده بار به کابل آمدند و با کرزی مذاکراتی داشتند اما نتیجه ای در بر نداشت. اما به نظر می رسد که اینبار با تغییری که در یکی از مواضع بسیار تندورانه خود، که همان خروج نیروهای خارجی است داده اند، یک قدم به پیش گذاشته اند.
وی، ادامه داد: در گذشته یکی از شرط های اساسی حکمتیار این بود که باید نیروهای خارجی از افغانستان خارج شوند. حالا بخش عمده آنها از افغانستان خارج شده اند اما در گذشته می گفتند که باید تاریخ خروج نیروهای خارجی از افغانستان تعیین شود و اعتقاد داشتند که افغانستان تحت اشغال است. حالا که تعداد نیروهای خارجی در افغانستان بسیار کاهش یافته است، می توان گفت که در آینده هم این تعداد کمتر خواهد شد. بنابر این در حال حاضر ضروری نیست که بر این مساله تاکید داشته باشند.
مژده، در مورد خواسته های حزب اسلامی از حکومت می گوید: حکمتیار خواهان این است که وقتی به کابل می آیند یک عنوان اعزازی به آنها داده شود، همچنان می خواهد که در قانون انتخابات افغانستان تغییر آید. یعنی انتخابات به صورتی انجام شود که احزاب سیاسی در آن نقش پررنگ تری داشته باشند. مساله بعدی مساله آزادی زندانیانی است که از حزب اسلامی در زندان ها هستند. البته این مسایل مسایلی است که دولت، به آسانی می تواند به آنها توجه کند. از خواست های دیگر وی این است که نامش از لیست سیاه بیرون شود. خواست دیگر وی این است که کمپ شان از پاکستان به کابل انتقال داده شود.
این آگاه سیاسی، اضافه کرد: حکمتیار تا به حال فرصت های زیادی را از دست داده است و اگر این فرصت را هم از دست دهد شاید دیگر فرصتی برای صلح به دست نیاورد.
وی، با بیان اینکه حزب اسلامی از مدت ها قبل از خشونت ها دست برداشته است و حالا خود، خشونت ها را تقبیح می کند، افزود: با آمدن حکمتیار به کابل تغییر خاصی در افغانستان از لحاظ نظامی نخواهد آمد اما آمدن وی به کابل می تواند تشویق خوبی برای دیگر گروه های طالبان باشد تا آنها هم به صلح علاقمند شوند. حکمتیار با آمدن خود می خواهد بگوید که در حالت اشغال کشور هم می شود به صلح فکر کرد. این تجربه جدید است که حکمتیار در طول سال های کاری خود در رابطه با مسایل افغانستان انجام می دهد.
مژده در مورد، عواقب آمدن حکمتیار به کابل بیان داشت: حکمتیار تصمیم خود را گرفته است و آمادگی ها برای استقبال از حکمتیار هم آغاز شده است و به نظر می رسد که مشکلی برای صلح با آنها باقی نمانده است. البته علیه حزب حکمتیار در کابل مخالفتهایی وجود دارد. حکمتیار باید کوشش کند که این مخالفتها را کاهش دهد و کاری نکند که سبب شود طرف مقابل حساس شود و فکر کند که آمدن حکمتیار به این پروسه سبب مشکلات بیشتر برای افغاسنتان خواهد شد. چنانچه اینگونه باشد حکمتیار می تواند خود را رهبر حزب اسلامی معرفی نکند بلکه به عنوانی یک رهبر مردمی بیاید و بگوید که قصد من ایجاد صلح و ثبات در میان مردم افغانستان است.
این تحلیلگر سیاسی، معتقد است بعد از آمدن حکمتیار به کابل، این حزب باید آماده جنگ با طالبان باشد و در خصوص اوضاتع افغانستان گفت: حداقل برای یک سال آینده ما چیزی به نام صلح در افغانستان، نخواهیم داشت. بر این بارو هستم که این حالت جنگ در افغانستان برای فعلا دوام خواهد کرد. حکمتیار هم که به دولت می پیوندد و اعلام صلح می کند باید در مقابل طالبان اعلام موضع کند و با آنها بجنگد اگر در مقابل طالبان نجنگد به این معنا است که باد دولت یکجا نشده است. پس حکمیتار باید تصمیم دشواری را بگیرد، البته شاید بخشی از این تصمیم را گرفته باشد. بعد از آمدن حکمتیار به کابل مشخص می شود که حکمتیار از گذشته چیزی آموخته است و یا هنوز در فکر مسایل گذشته است. تا جایی که می دانم در موضع گیری های حزب اسلامی تغییر زیادی مشاهده نمی شود و متاسفانه این هم پیام خوبی نیست.
وی، با بیان اینکه برخی مسوولان حزب حکمتیار به مسایلی اشاره می کنند که نگران کننده است، بیان داشت: از جمله اینکه در سایت آنها مقاله ای خواندم با عنوان «حکمتیار بدیل اشرف غنی است» و در آن استدلال شده بود که چون دوباره جنگ سرد میان روسیه و آمریکا در گرفته بنابراین در چنین موقعیتی احتیاج به کسی مانند حکمتیار است. چراکه جبهه شمال با روسیه معامله کرده است و آمریکایی ها به آنها اعتماد ندارند. در حقیقت این حزب می خواهد بگوید که آمریکایی ها قبول کرده اند که حکمتیار به کابل بیاید. با همه اینها، حکمتیارنباید برای گرفتن انتقام های گذشته به کابل بیاید. بلکه باید میان جنگ و صلح تعادل رابه نفع صلح برقرار کند.